Nguồn gốc phát triển cây gỗ sưa đỏ, đặc điểm hình hình thái sinh học, nhận biết gỗ sưa, ứng dụng và giá trị với đời sống con người, gỗ sưa là gì, phân biệt gỗ sưa đỏ và sưa trắng.

1. Nguồn gốc phát triển cây gỗ sưa ( sưa đỏ )

- Tên Việt nam: Sưa hay còn gọi trắc thối.

- Tên khoa học: Dalbergia tonkinensis Prain

- Thuốc nhóm gỗ 1A (nhóm cực kỳ quý hiếm)

- Là cây ưa sáng, ưa đất sâu, dày, độ ẩm cao. Phân bố ở đai độ cao tuyệt đối dưới 500m. Trong tự nhiên tìm thấy trong rừng mưa nhiệt đới và rừng mưa nhiệt đới gió mùa. Chủ yếu phân bổ ở Việt Nam và được tìm thấy rải rác tại Hải Nam, Trung Quốc.

2. Đặc điểm hình hình thái sinh học

- Là cây gỗ nhỡ, rụng lá theo mùa, cao từ 6-12m (cũng có thể cao tới 15m), sinh trưởng trung bình.

- Thân cây dạng hợp trục, dáng phân tán. Vỏ thân cây màu vàng nâu hay xám, nứt dọc. Cành non màu xanh, có lông mịn thưa.

- Lá mọc cách, cấu tạo lá dạng kép lông chim lẻ, mỗi là kép có từ 9-17 lá chét đính so-le trên cuống chính. Lá chét hình xoan thuôn, đầu nhọn hoặc có mũi ngọn, đuôi tròn, mặt dưới phiến lá thường có màu tái trắng. Kích thước lá chét dài từ 6–9 cm, rộng từ 3–5 cm, lá ché đính ở đầu cuống kép thường có kích thước lớn hơn các lá còn lại. Cuống chính và các cuống lá chét không lông, phiên lá chét không lông. Có lá kèm nhỏ không lông, sớm rụng.

( Hoa sưa đỏ )

( Hoa sưa trắng )

- Hoa mọc ra từ nách lá, thường xuất hiện trước khi lá mọc đầy đủ. Hoa tự tán gồm nhiều bông màu trắng, có kích thước 7-9mm, mùi thơm nhẹ. Mùa hoa vào tháng 2-3.

- Quả dạng đậu hình trứng thuôn dài, dài 5–7,5 cm, rộng khoảng 2-2,5 cm. Quả chứa 1-2 hạt, mỗi hạt có đường kính khoảng 8-9mm, hình thận dẹp. Quả khi chín không tự nứt.

3. Nhận biết gỗ sưa

- Cách 1: Làm sạch và dùng dao cắt mẫu gỗ sưa thành những lát thật mỏng sau đó cho tất cả vào 1 cốc nước ấm, nếu hiện tượng xẩy ra là trên bề mặt nước có hiện lên 1 lớp màng óng ánh rất mỏng giống như lớp dầu thì tỉ lệ đó là gỗ sưa là rất cao.

- Cách 2: Nhận biết bằng mùi hương là cách nhận biết gỗ sửa đỏ còn chính xác hơn cả bằng mắt:

- Với cách này thì cần người giám định phải có kinh nghiệm lâu năm. Đầu tiên là cần cạo sạch lớp bụi bẩn bên ngoài gỗ, lúc này sẽ thấy xuất hiện màu đỏ, sau đó ngửi vào thớ gỗ sửa này nếu có mùi thơm ngát hương trầm, cảm giác dễ chịu. Hoặc là đốt cho cháy từ từ miếng gỗ đó lên nếu khói tỏa hương thơm, cho ra tàn tro màu trắng ngà thì đó chắc chắn là gỗ sưa đỏ.

- Cách 3: Nhìn bằng mắt

-  Gỗ sưa đỏ có màu đỏ bã trầu.

-  Vân gỗ sưa nổi lên từng lớp đặc trưng rất đẹp.

-  Thớ gỗ vừa mịn vừa nhỏ có màu hồng đỏ, thi thoảng xen vào đó là thớ gỗ màu đen.

Cách 4: Bằng phương pháp cân cũng có thể nhận biết được đâu là gỗ sưa: nhẹ hơn gỗ cẩm lai, gỗ trắc, gỗ lim. Và nặng hơn gỗ dổi, gỗ xoan.

4. Ứng dụng và giá trị với đời sống con người

- Giá 1 kg lõi gỗ sưa đỏ loại đẹp có giá dao động  từ 5-7 triệu đồng, (giá thu mua thương lái Trung Quốc).

- Đây là loại gỗ cực kỳ quý hiếm, hiện nay cây mọc hoang trên rừng rất ít, hầu như là đã bị khai thác hết. Do người dân săn lùng loại gỗ này ráo riết với mong muốn đổi đời. Mỗi cây sưa 20 năm tuổi trở lên đều có giá hàng chục tỷ đồng “gỗ sưa trăm tỷ”, một số lượng nhỏ cây sưa đỏ nằm trong các công viên, nhà chùa,… được trông coi cẩn thận, nhưng vẫn phải đối mặt với “sưa tặc” bất cứ lúc nào.

- Một câu chuyện về gỗ sưa đỏ một người đà ông Trung Quốc. A Hoàng người Quảng Đông, là người thường xuyên cư trú hàng tháng trời tại Đồng kỵ- Bắc Ninh để thu mua gỗ sưa đỏ, anh này cho biết: gỗ sưa đỏ có màu và vân gỗ đẹp mùi thơm thoang thoảng rễ chịu, có giá trị sử dụng và giá trị sưu tập rất cao, đồ nội thất bằng gỗ sưa đỏ rất đẹp, ở Trung Quốc hiện nay một số bộ bàn ghế bằng gỗ sưa đỏ của các vua chúa nhà Đường, nhà Minh, nhà Thanh còn sót lại là những tài sản vô giá, nếu được định giá thì giá trị của nó có thể lên đến hàng triệu đô la tại Trung Quốc.

- Người này cũng cho biết gỗ sưa có tác dụng tốt đối với sức khỏe con người, có một câu truyện kể rằng ở tỉnh Hải Nam Trung Quốc có nhiều ông cụ già khỏe mạnh, da dẻ hồng hào,  dâu tóc bạc phơ có tuổi thọ trung bình cả trăm tuổi sống trong những ngôi nhà bằng gỗ sưa đỏ, khi nghiên cứu về sự bí ẩn này  người ta thấy có sự liên quan giữa gỗ sưa và sức khỏe con người. Quần áo được để trong tủ bằng gỗ sưa đỏ khi mặc sẽ có mùi thơm thoang thoảng dễ chịu làm cho tinh thần sảng khoái và phấn chấn vô cùng.

- Ngoài ra, gỗ sưa đỏ lâu năm còn phát tán ra môi trường xung quanh nó một loại khí gọi là “khí mộc dưỡng”, loại khí này có tác dụng làm tỉnh táo, an thần, khi thường xuyên tiếp xúc nó còn có khả năng phục hồi và tăng cường chưc năng của các  tạng  phủ trong cơ thể, tăng chức năng của thận làm cho thận khỏe hơn, thận khỏe sẽ làm cho mọi tạng phủ khác trong cơ thể cũng khỏe mạnh theo, làm bệnh tật tan biến hết.

- Để được thường xuyên tiếp xúc với gỗ sưa các đại gia Trung Quốc thường làm nhà bằng gỗ sưa, ngồi bàn ghế gỗ sưa, giường chiếu bằng gỗ sưa, bát đũa ăn cơm bằng gỗ sưa, ấm chén uống nước bằng gỗ sưa, vòng tràng hạt gỗ sưa, tượng phật gỗ sưa…

CÁC LOẠI GỖ KHÁC