Nếu bạn đang có nhu cầu sử dụng gỗ xá xị trong nhà mà chưa biết nhiều về loại gỗ này thì bài viết dưới đây của chúng tôi sẽ giúp bạn biết được loại gỗ này có đặc điểm như thế nào? có tốt không? giá cả ra sao? Có đáng để bạn chọn mua hay không?

1. Cây xá xị

Cây Xá Xị còn được gọi là gù hương, rè hương, cô châu, canh châu và tên khoa học là Cinnamomum parthenoxylon Meisn, thuộc họ long não (lauraceae), nằm trong tốp hàng gỗ cao cấp, đắt tiền thường được dân chơi gỗ tại Việt Nam săn tìm. Cái tên xá xị chỉ mới được nhân dân các tỉnh phía Nam nước ta đặt ra vào thời gian gần đây vì thấy cây có tinh dầu, gỗ thân và gỗ rễ có mùi giống như mùi nước uống xá xị (salseparreille) đóng chai nhập của Mỹ hay Pháp (bao gồm các vị thổ phục linh, cam thảo, tinh dầu tiểu hồi…).

Cây xá xị có thể cao đến 20m, đường kính thân 50 – 60cm, thân tròn thẳng, vỏ màu xám nâu, hoa lưỡng tính, lá đơn nguyên mọc cách. Tỏa ra mùi hương rất đặc biệt, nếu dùng giấy nhám hoặc vật cứng chà lên miếng gỗ thì sẽ cảm thấy được mùi của loại gỗ này. Cành trưởng thành hình trụ, cành non hơi 4 cạnh, nhẵn bóng. Lá dài 12-18cm, rộng 5-7cm, 3 gân hoặc gân lông chim, cả hai loại gân cùng xuất hiện trên cùng một cành. Cuống lá gầy, ngắn chừng 4cm. Hoa trắng hơi có mùi thơm, mọc thành ngù ít hoa. Quả mọng hình cầu.

Tán của cây xá xị lớn, tạo ra bóng dâm, giúp con người có bóng mát trong những ngày hè nóng nắng. Mặt khác, cây vươn cao, tiếp thu được nhiều ánh sáng mặt trời nên rất dễ sinh trường và phát triển. Đây là lợi thế giúp cây xá xị có thể thích nghi tốt với khí hậu của nước ta - khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa.

Cây được phân bổ ở các vùng rừng nhiệt đới Việt Nam, Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Indonesia, …. Tại Việt Nam, cây mọc ở các tỉnh phía Bắc nhưng nhiều nhất ở các tỉnh phía Nam từ Quảng Trị trở vào, đặc biệt ở Lâm Đồng, Đồng Nai, Sông Bé.

2. Đặc điểm và công dụng của gỗ xá xị

- Gỗ xá xị là loại gỗ gì?

Gỗ xá xị là loại gỗ quý, được ví như báu vật của rừng nên đây là đối tượng săn tìm của những người sành chơi đồ gỗ. Vân gỗ xá xị rất đẹp và mịn đều với màu đỏ sẫm ấn tượng. Ngoài ra, ở một số vùng rừng núi, vân gỗ còn có màu vàng nhạt xám pha chút sắc xanh… Với vẻ ngoài bắt mắt và độc đáo này thì không có gì là khi gỗ xá xị là một trong những loại gỗ quý hiếm.

Theo thống kê thì gỗ xá xị đứng thứ 4 trong 6 loại gỗ thơm bật nhất Việt Nam (sau Trầm Hương, Ngọc Am, Hoàng Đàng), đúng như tên gọi của mình, khoanh gỗ tỏa ra một mùi hương dịu nhẹ rất dễ chịu làm ta liên tưởng đến loại nước giải khát nổi tiếng xá xị (người Pháp chiết xuất tinh dầu từ cây này để làm nên nước xá xị mình hay uống).

Giá trị của gỗ xá xị từ trăm triệu đến cả tỷ đồng và đang rất được ưa chuộng trên thị trường hiện nay một phần là nhờ những đặc trưng vốn có của loại nguyên liệu này mà không phải loại gỗ nào cũng có được.

- Gỗ xá xị thuộc nhóm mấy?

Xá xị là một loại gỗ thuộc nhóm 2 trong nhóm gỗ của Việt Nam. Hiện nay có 2 loại gỗ xa xị là xá xị đỏ và xá xị xanh chúng khác nhau chủ yếu về màu sắc, tính chất hoàn toàn giống nhau.

Thân gỗ xá xị có tiết ra dầu vì thế nguy cơ bị nứt là có nhưng không đáng kể. Bạn vẫn có thể sử dụng loại gỗ này và sử lý chúng để không còn tình trạng nứt nếu muốn. Cây gỗ càng non, dầu trong gỗ càng nhiều thì nguy cơ nứt càng cao còn những cây gỗ già đời, gỗ lâu năm thì những vết nứt là hy hữu.

Gỗ xá xị có khả năng chịu nước cao nên khi ngâm gỗ cho việc sử dụng bạn cần ngâm lâu hơn. Màu gỗ chuyển dần sang màu nâu xám và nước cũng đổi màu theo, lượng dầu trong thân cây cũng không còn. Lúc này bạn có thể dùng chúng để chế tạo ra những sản phẩm nội thất, mỹ nghệ cao cấp.

- Gỗ xá xị có tốt không?

Điều mà người dùng rất muốn biết đó là gỗ xá xị có tốt không và nếu tốt thì tốt như thế nào bởi bất cứ người mua nào cũng đều muốn nhận được những sản phẩm đúng với giá trị mà mình phải bỏ ra.

Theo nghiên cứu cũng như trong thực tế thì gỗ xá xị có thể thích ứng được với mọi loại môi trường mà không hề bị nứt hay mối mọt. Mùi hương từ gỗ tiết ra lại vô cùng dễ chịu mang lại cảm giác thư thái cho người sử dụng. Trước đây, gỗ xá xị được sử dụng để lấy tinh dầu, lá và củ thì trở thành bài thuốc bổ chữa bệnh cho con người. Qua thời gian, giá trị của loại gỗ này được chứng nhận, người ta săn lùng chúng nhiều hơn.

Với đặc tính riêng của mình kết hợp với vân gỗ đẹp, màu sắc bắt mắt, các sản phẩm được làm từ gỗ xá xị luôn mang đẳng cấp cao, tạo độ sang trọng cho không gian ngôi nhà. Việc bạn sở hữu sản phẩm gỗ xá xị trong nhà chứng tỏ điều kiện cũng như độ chịu chơi của gia chủ.

3. Gỗ xá xị có độc không? Mùi hương của gỗ xá xị có thể kéo dài được bao lâu?

Theo tìm hiểu thì hiện nay gỗ xá xị được dùng để pha nước uống và làm thuốc bởi tinh dầu từ vỏ và thân của cây xá xị là rất lớn. Điều này chứng minh cây xá xị không hề có độc mà còn có công dụng lớn trong việc chữa bệnh.

Ở Việt Nam, việc sử dụng cây xá xị như một bài thuốc không quá phổ biến bởi giá thành quá cao, không nhiều người có thể đáp ứng được. Tuy nhiên, theo tìm hiểu thì người Trung Quốc dùng rễ, thân của cây để trị cúm, cảm mạo, ăn uống không tiêu viêm khớp xương do phong thấp... Lá dùng trị ngoại thương xuất huyết, quả dùng trị cảm mạo sốt cao, bệnh sởi. Ngoài ra, xá xị còn có công dụng chữa các bệnh về tim mạch, hô hấp, thần kinh, tiêu hóa, đường tiết niệu, có tính kháng sinh và tạo kháng thể mạnh.

Rất nhiều khách hàng tò mò về khoảng thời gian hương thơm của gỗ xá xị có thể lưu lại bởi đây là đặc trưng riêng mà không một loại gỗ nào có. Nếu bạn có nhu cầu sử dụng gỗ xá xị trong nhà thì có thể yên tâm bởi hương của gỗ xá xị có thể thơm trong 4 mùa tức là một khoảng thời gian khá dài. Với hương thơ tự nhiên, sản phẩm gỗ xá xị sẽ giúp không gian nhà bạn trở nên thơm hơn, lấn áp đi các mùi khó chịu khác.

4. Ứng dụng của gỗ xá xị trong đời sống

Mỗi loại gỗ đều có ứng dụng riêng của mình trong đời sống con người.Vậy gỗ xá xị được con người sử dụng như thế nào? Dưới đây là những điều con người đã làm được với loại gỗ tốt này :

- Công dụng đầu tiên phải kể đến đó là người ta rất thích dùng gỗ xá xị chế tác thành đồ thủ công mỹ nghệ, tượng, đồ phong thủy đẹp mắt: Tượng phật Di Lạc, Phúc Lộc Thọ, Thần Tài, …, gốc hoặc rễ cây lớn được dùng làm bàn ghế, dùng trong xây dựng nhưng rất ít khi dùng làm cửa gỗ trừ khi gia đình gia chủ thật có điều kiện vì sưu tầm được cây xá xị có bề mặt rộng, vân sâu không phải dễ. Và điều chắc chắn đó là các sản phẩm được làm từ gỗ xá xị sẽ có tính thẩm mĩ cao, tạo điểm nhấn cho mọi ngôi nhà.

- Ngoài đồ thủ công mĩ nghệ thì bạn cũng có thể dùng gỗ xá xị để chế tác thành đồ trang sức (vòng tay), tượng (loại nhỏ) tùy theo ý thích. Đồ trang sức được làm từ gỗ chắc chắn không lung linh, bắt mắt như đồ trang sức bằng vàng, bạc nhưng  lại rất có ích cho sức khỏe.

- Sử dụng một vài bộ phận của gỗ xá xị để làm thuốc đã được nhắc đến trong phần trên. Đây là một công dụng không phải loại gỗ nào cùng có nên con người cần phải biết tận dụng cũng như trân trọng nó.

- Lượng tinh dầu trong gỗ xá xị là rất nhiều và theo như khoa học dân tộc thì tinh dầu xá xị nguyên chất có công dụng chữa đau bụng, hen xuyễn, bí tiểu tiện, nôn mửa, đầy bụng, là một loại thuốc quý trong dân gian. Bạn có thể nhỏ 1-2 giọt tinh dầu vào chỗ đau, chỗ bị sưng do côn trùng cắn,...để tiêu sưng, giảm đau.

- Gốc xá xị có nhiều hình thù kỳ lạ, chúng chứa tinh dầu mang mùi thơm có thể xua đuổi các loại côn trùng và mang cảm giác dễ chịu cho ngôi nhà.

Như vậy, phần lớn các bộ phận của cây xá xị đều được con người tận dụng một cách triệt để nhằm phục vụ nhu cầu của cuộc sống hiện nay. Điều này giúp chúng ta thêm một lần nữa khẳng định vai trò của loại gỗ này trong cuộc sống con người.

Tuy nhiên, việc chế tác gỗ xá xị lại rất khó khăn, đòi hỏi sự công phu và nhiều kinh nghiệm của các nghệ nhân như việc phải trừ chỗ nào không sơn lót để gỗ sẽ tỏa mùi hương. Việc này cần tính toán kỹ vì nếu trừ phần gỗ ở chỗ dễ nhìn sẽ rất xấu, ngược lại trừ chỗ dễ tiếp xúc với ẩm mốc sẽ sinh ra mối mọt dẫn đến hỏng gỗ.

Các nghệ nhân điêu khắc đòi hỏi ngoài tay nghề giỏi cần phải có kiến thức chuyên môn sâu và rộng về loại gỗ này để chế tác ra sản phẩm ưng ý và được khách hàng đánh giá cao. Bạn có thể sử dụng sản phẩm của gỗ xá xị để làm quà tặng cho người thân hay các đối tác làm ăn trong kinh doanh, thể hiện tấm lòng và sự đẳng cấp cao.

5. Cách nhận biết của gỗ xá xị

- Về cách nhận biết đối với gỗ xá xị thì cách dân gian thường dùng nhất là thử mùi hương nên với loại gỗ này không khó để nhận biết. Bạn có thể dùng giấy nhám hoặc vật cứng chà lên miếng gỗ thì sẽ cảm thấy đượcc mùi của loại gỗ này.

- Ngoài ra có thể dựa vào màu sắc, tom gỗ hay độ mềm của gỗ. Theo màu sắc loại xá xị đỏ thường có màu đỏ nhạt hoặc  vàng nhạt. Loại xá xị xanh có màu xanh nhạt có khi màu như tro tàn.

- Thử về độ mềm thì có thể dùng móng tay ấn nhẹ để nhận biết vì gỗ xá xị rất mềm.

Gỗ xá xị có giá thành cao dẫn đến các xưởng bán gỗ giả mọc nên rất nhiều nahừm mục đích trục lợi. Do đó, để tránh bị lừa, bạn nên tìm hiểu kĩ về loại gỗ này trước khi chọn mua cũng như lựa chọn cơ sở cung cấp gỗ uy tín trên thị trường. Đây là kinh nghiệm giúp bạn tìm được đúng sản phẩm mà mình mong muốn.

Cảm ơn các bạn đã dành chút thời gian để đọc bài viết này!

CÁC LOẠI GỖ KHÁC