NGUỒN GỐC CỦA CÂY GỖ XÀ CỪ

- Xà cừ còn được gọi là sọ khỉ, quả gỗ là một cây thuộc họ xoan.

- Gỗ xà cừ có tên khoa học Khaya senegalensis, thuộc họ Xoan (Meliaceae).

- Loài cây này có nguồn gốc từ các khu vực nhiệt đới châu Phi.

- Sau đó được du nhập và trồng rộng rãi tại nhiều quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.

- Ở Việt Nam, cây xà cừ thường xuất hiện tại các tỉnh miền Bắc và miền Trung, phổ biến trên đường phố, công viên, trường học nhờ bóng mát và giá trị kinh tế.

Nguồn gốc của gỗ xà cừ

ĐẶC TÍNH SINH THÁI VÀ ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI CÂY XÀ CỪ

Xà cừ là loài cây gỗ lớn, có thể cao từ 25 đến hơn 40 mét, đường kính thân trung bình từ 0,7 đến 1 mét khi trưởng thành. Thân cây thẳng, tròn đều, vỏ ngoài màu nâu xám. Khi già, vỏ thường bong thành từng mảng hoặc nứt dọc thành rãnh sâu, giúp dễ dàng nhận diện. Phần gỗ bên trong chắc, có thớ mịn, được đánh giá cao về giá trị kinh tế lẫn khả năng sử dụng lâu dài.

Xà cừ là loài cây gỗ lớn, có thể cao từ 25 đến hơn 40 mét

Cây có tán rộng, xanh quanh năm, lá mọc dày là rậm rạp, tạo bóng mát lớn. Cành nhiều, cành non thường cong xuống. Lá kép lông chim một lần chẵn, màu xanh đậm, góp phần tạo nên dáng cây cân đối, uyển chuyển.

Cây có tán rộng, xanh quanh năm, lá mọc dày và rậm rạp, tạo bóng mát lớn

Hoa mọc thành chùm tán ở đầu cành, nhỏ, màu trắng, có bốn cánh mảnh dính liền nhau. Mùa hoa thường xuất hiện vào khoảng tháng 4 – 5 hằng năm, không rực rỡ nhưng đặc trưng.

Hoa mọc thành chùm tán ở đầu cành, nhỏ, màu trắng,

Quả dạng nang nhỏ, chín vào tháng 10. Khi chín, quả tự bung thành bốn mảnh, vỏ có màu xám nâu và thường nứt thành từng vòng đồng tiền tròn giống chiếc sọ khỉ, nên cây còn có tên gọi dân gian là “sọ khỉ”.

Quả dạng nang nhỏ, chín vào tháng 10. Khi chín, quả tự bung thành bốn mảnh, vỏ có màu xám nâu

Cây xà cừ ưa sáng, lớn nhanh, dễ trồng và dễ chăm sóc. Hạt có tỷ lệ nảy mầm cao, cây có khả năng tái sinh bằng hạt và chồi mạnh mẽ. Cây thích hợp nhiều loại đất, đặc biệt phát triển tốt ở đất cát ven biển miền Trung. Xà cừ có khả năng chịu hạn, kháng gió bão và sâu bệnh tốt, được trồng rộng rãi tại nhiều địa phương.

Cây xà cừ ưa sáng, lớn nhanh, dễ trồng và dễ chăm sóc.

ƯU ĐIỂM CỦA GỖ XÀ CỪ

• Chất gỗ cứng, chắc, có khả năng chịu lực tốt, phù hợp cho nhiều hạng mục sử dụng lâu dài.
   
• Vân gỗ đẹp, đa dạng với dạng xoáy hoặc loang mây tự nhiên, mang giá trị thẩm mỹ cao.
   
• Màu sắc từ vàng nhạt đến nâu đỏ, càng dùng lâu màu càng óng ả, tạo sự sang trọng cho sản phẩm.
   
• Thớ gỗ mịn, dễ chế tác và chạm khắc, thích hợp cho cả sản phẩm thủ công mỹ nghệ và sản xuất công nghiệp.
   
• Ít bị cong vênh, nứt nẻ trong điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm.
   
• Độ bền cao, tuổi thọ sử dụng lâu dài, đáp ứng tốt nhu cầu nội thất và ngoại thất.

Ưu điểm của gỗ xà cừ

CÁCH NHẬN BIẾT GỖ XÀ CỪ

Tính chất vật lý
Gỗ xà cừ được khai thác từ thân cây gỗ lớn, thường là cây lâu năm nên có chất lượng gỗ tốt. Bên ngoài gỗ có thể hơi thô ráp nhưng phần lõi bên trong rất cứng chắc, mang lại khả năng chống va đập và chịu lực ổn định. Nhờ đặc tính này, gỗ xà cừ thường được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất nội thất gia đình như giường ngủ, bàn ghế, tủ quần áo, kệ trang trí… Sản phẩm làm từ gỗ xà cừ không chỉ bền bỉ, chắc chắn mà còn giữ được hình dáng đẹp trong thời gian dài, đáp ứng tốt yêu cầu cả về thẩm mỹ lẫn công năng.

Gỗ xà cừ được khai thác từ thân cây gỗ lớn, bên ngoài gỗ có thể hơi thô ráp nhưng phần lõi bên trong rất cứng chắc

Màu sắc và vân gỗ
Gỗ xà cừ có màu đỏ thẫm ở phần lõi và màu đỏ nhạt ở phần viền, tạo nên sự chuyển sắc hài hòa, bắt mắt. Khi được phủ sơn PU, gỗ thường cho ra màu đỏ sáng đẹp, mang tính thẩm mỹ cao, thích hợp với nhiều không gian nội thất. Đặc điểm nổi bật của gỗ xà cừ là vân gỗ mịn, liền mạch và đều nhau, giúp sản phẩm dù thiết kế đơn giản vẫn toát lên vẻ sang trọng. Tuy nhiên, nếu không được xử lý và tẩm sấy kỹ lưỡng, gỗ xà cừ dễ bị cong vênh hoặc mối mọt trong quá trình sử dụng. Chính sự kết hợp giữa màu sắc tự nhiên và đường vân uyển chuyển đã khiến gỗ xà cừ trở thành lựa chọn lý tưởng cho nhiều phong cách trang trí.

Gỗ xà cừ có màu đỏ thẫm ở phần lõi và màu đỏ nhạt ở phần viền

ỨNG DỤNG CỦA GỖ XÀ CỪ TRONG ĐỜI SỐNG

Ứng dụng trong kiến trúc – xây dựng: Nhờ khả năng chịu lực và chống va đập tốt, gỗ xà cừ thường được sử dụng trong các hạng mục như cầu thang, sàn gỗ, vách ngăn hoặc tay vịn. Các công trình từ gỗ xà cừ có tuổi thọ cao và giữ được vẻ đẹp bền vững theo thời gian.

Trang trí không gian sống: Với màu sắc đỏ thẫm đặc trưng và đường vân uyển chuyển, gỗ xà cừ phù hợp với nhiều phong cách thiết kế khác nhau, từ cổ điển đến hiện đại. Khi được xử lý và sơn phủ đúng cách, sản phẩm từ gỗ xà cừ tạo điểm nhấn ấm áp và sang trọng cho ngôi nhà.

Sản xuất nội thất gia đình: Gỗ xà cừ được dùng nhiều để đóng giường ngủ, bàn ghế, tủ quần áo, kệ tivi hay cửa gỗ. Nhờ đặc tính cứng chắc và vân gỗ đẹp, các sản phẩm nội thất từ xà cừ vừa đảm bảo độ bền cao vừa mang lại vẻ sang trọng, hài hòa cho không gian sống.

Gỗ xà cừ dùng để sản xuất các đồ nội thất có độ bền cao

Đồ thủ công mỹ nghệ: Với thớ gỗ mịn, dễ chạm khắc, gỗ xà cừ rất thích hợp để chế tác tượng gỗ, khung ảnh, hộp đựng, đồ trang trí và nhiều sản phẩm mỹ nghệ khác. Những đường vân tự nhiên giúp các tác phẩm trở nên tinh tế và độc đáo.

Các đồ thủ công mỹ nghệ từ gỗ xà cừ có đường nét tinh xảo

Ngoại thất và công trình công cộng: Ngoài nội thất, gỗ xà cừ còn được tận dụng trong các hạng mục ngoại thất như bàn ghế sân vườn, cổng gỗ, chòi nghỉ hoặc các công trình công cộng. Đặc tính bền, chắc và ít cong vênh giúp gỗ xà cừ chịu được tác động của thời tiết trong thời gian dài.

Bộ bàn ghế ngoài trời từ gỗ xà cừ

Ngoài giá trị kinh tế, xà cừ còn mang lại lợi ích môi trường rõ rệt. Cây có khả năng giữ đất, giữ nước, cải thiện vi khí hậu và tăng độ che phủ xanh. Nhờ tán rộng, cây thường được trồng ven đường, công viên, trường học hoặc làm cây bóng mát trong khu dân cư, góp phần bảo vệ và cải thiện môi trường sống. Đặc biệt thích hợp với đất cát ven biển miền Trung. Nhờ khả năng chịu hạn, chống chịu gió bão và đề kháng sâu bệnh cao, xà cừ trở thành lựa chọn ưu tiên trong trồng rừng và phủ xanh đô thị.

Ngoài giá trị gỗ, cây xà cừ còn có vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường. Tán cây rộng giúp giữ đất, giữ nước, cải thiện độ ẩm và không khí xung quanh. Cây có thể được trồng trên diện tích nhỏ, dọc hàng rào, đường phố hay công viên mà không tốn quá nhiều không gian. Nhờ những đặc tính này, xà cừ ngày càng được ưa chuộng trong các chương trình trồng cây xanh và phủ xanh đô thị.

Ngoài giá trị kinh tế, gỗ xà cừ còn có lợi ích bảo vệ môi trường

KẾT LUẬN 

Gỗ xà cừ là một trong những loại gỗ vừa có giá trị kinh tế vừa mang lại lợi ích sinh thái to lớn. Với đặc điểm bền chắc, vân gỗ đẹp và khả năng ứng dụng đa dạng, gỗ xà cừ ngày càng được ưa chuộng trong sản xuất nội thất, thủ công mỹ nghệ và các hạng mục kiến trúc. Không chỉ dừng lại ở giá trị sử dụng, cây xà cừ còn góp phần cải thiện môi trường, mang đến bóng mát và cảnh quan xanh mát cho đời sống đô thị. Chính vì vậy, gỗ xà cừ xứng đáng là lựa chọn đáng tin cậy cho những ai đang tìm kiếm vật liệu bền, đẹp và thân thiện với môi trường. Hãy theo dõi các bài viết khác của Nội thất An Hưng để cập nhật thêm nhiều kiến thức mới về các lạo gỗ khác nhé!

CÁC LOẠI GỖ KHÁC